Σχετικά με το Νομοσχέδιο 48ωρης Εργασίας
Τον τελευταίο καιρό η χώρα μας έχει αποτελέσει και πάλι αντικείμενο σχολίων παγκοσμίως για την 48ωρη εβδομαδιαία εργασία, αντί του 40ωρου που θεωρείται εργατικό κεκτημένο. Η ελληνική κυβέρνηση με αυτό το νομοσχέδιο νομιμοποιεί μια παραβατική συμπεριφορά. Οι συνέπειές της θα είναι οδυνηρές όχι μόνο για το εργασιακό μέλλον των Ελλήνων αλλά και για το ασφαλιστικό μας σύστημα.
Τον τελευταίο καιρό η χώρα μας έχει αποτελέσει και πάλι αντικείμενο σχολίων παγκοσμίως για την 48ωρη εβδομαδιαία εργασία, αντί του 40ωρου που θεωρείται εργατικό κεκτημένο. Η ελληνική κυβέρνηση με αυτό το νομοσχέδιο νομιμοποιεί μια παραβατική συμπεριφορά. Οι συνέπειές της θα είναι οδυνηρές όχι μόνο για το εργασιακό μέλλον των Ελλήνων αλλά και για το ασφαλιστικό μας σύστημα.
Ο νόμος που ψηφίστηκε τον Σεπτέμβριο του 2023 εισάγει τη δυνατότητα για τις επιχειρήσεις που λειτουργούν σε 24ωρη βάση να ζητούν από τους εργαζομένους τους να εργαστούν σε 6 βάρδιες. Αυτό δεν είναι εντελώς νέο. Προηγούμενοι νόμοι έδιναν τη δυνατότητα στους εργοδότες να προσλαμβάνουν εργαζομένους για περισσότερες από 5 ημέρες, ειδικά στην τουριστική περίοδο, εφόσον λάβουν αργότερα τα αμειβόμενα ρεπό (δηλαδή μετά την τουριστική περίοδο). Επέκτειναν μάλιστα αυτήν τη δυνατότητα και σε άλλες επιχειρήσεις με νομικά τεχνάσματα. Τόσο οι εργοδότες όσο και οι εργαζόμενοι πολλές φορές αγνοούν τον νόμο και ένα μεγάλο μέρος της αγοράς εργασίας κινείται στα όρια ή και εκτός ορίων της νομιμότητας. Αυτό που είναι σαφές, ωστόσο, είναι ότι με το εν λόγω νομοσχέδιο οι εργαζόμενοι σε αυτές τις επιχειρήσεις (π.χ. εργοστάσια επεξεργασίας τροφίμων και ορισμένες τουριστικές εγκαταστάσεις) δεν θα έχουν ουσιαστικά τη δυνατότητα να αρνηθούν να εργαστούν έξι μέρες. Ως εκ τούτου, η προστασία των 5 εργάσιμων ημερών ανά εβδομάδα δεν υπάρχει πλέον για αυτούς τους τομείς. Πολλά μέλη του κυβερνώντος κόμματος έχουν δημόσια παραδεχθεί ότι οι εργαζόμενοι «δεν μπορούν να λένε όχι για πάντα». Ως εκ τούτου, γίνεται κοινή γνώση για τους εργοδότες ότι μπορούν να χρησιμοποιούν τέτοιες ρήτρες.
Οι επιχειρήσεις που επωφελούνται από το μέτρο έχουν υψηλή προσαύξηση έναντι των μισθών, δηλαδή έχουν πολύ υψηλό κέρδος για κάθε επιπλέον εργαζόμενο σε σύγκριση με τον μισθό που παρέχουν. Αυτή η διάταξη αυξάνει τη διαπραγματευτική τους ισχύ και μειώνει τη διαπραγματευτική δύναμη των εργαζομένων να ζητούν υψηλότερους μισθούς σε τομείς όπου το επίπεδο παραγωγικότητας συχνά το επιτρέπει (όπως ο τουριστικός τομέας ή όσοι σχετίζονται με αυτόν, π.χ. παραγωγή τροφίμων και ποτών). Το επιχείρημα που χρησιμοποιείται είναι αυτό της «έλλειψης εργαζομένων». Αυτός ο γενικός όρος χρησιμοποιείται σε πολλές χώρες, για να περιγράψει ότι οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να βρουν εργαζομένους για τους ίδιους μισθούς (ή οριακά υψηλότερους) που συνήθιζαν να πληρώνουν πριν από τον Covid. Ωστόσο, δεν υπάρχει επιστημονική υποστήριξη αυτής της δήλωσης. Η «έλλειψη εργαζομένων» είναι αποτέλεσμα της πανδημίας που δημιούργησε νέους τύπους θέσεων εργασίας που προτιμούν οι εργαζόμενοι (π.χ. εξ αποστάσεως ή άλλες ψηφιακές υπηρεσίες) και αλλαγές στην αγοραστική τους δύναμη, λόγω και των κρατικών επιδομάτων.
Οι εργοδότες με μεγάλα περιθώρια κέρδους μπορούν και πρέπει να δώσουν κίνητρα στους εργαζόμενους προσφέροντας υψηλότερους μισθούς. Αν οι εργαζόμενοι δεν θέλουν να εργαστούν περισσότερο, η τετραήμερη εργασία με μη μείωση αποδοχών μπορεί να λειτουργήσει ως κίνητρο αύξησης θέσεων εργασίας. Μπορεί σε μεγάλο βαθμό να επιδοτηθεί από το κράτος, όπως έγινε στην Ισπανία που είχε εφαρμόσει πιλοτικά το μέτρο. Στην Ελλάδα, που σημειώνει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας και ειδικά νεανικής, επιλέξαμε να νομιμοποιήσουμε μια τεράστια υπαναχώρηση στα δικαιώματα των εργαζομένων με ένα μέτρο που λειτουργεί προς όφελος μιας μερίδας επιχειρήσεων με επισφαλείς συνθήκες που παραδοσιακά εκμεταλλεύονται τους εργαζομένους τους. Σε μια εύθραυστη οικονομία όπως η ελληνική το ζήτημα είναι η αύξηση των θέσεων εργασίας αλλά και των ποιοτικών χαρακτηριστικών της εργασίας έτσι ώστε να μπει ένα ανάχωμα στην διαρροή νέων στο εξωτερικό. Το 48ωρο το μόνο που θα πετύχει θα είναι η φυγή ακόμη περισσότερων νέων σε χώρες με καλύτερα εργασιακά δικαιώματα.
Μάνος Αυγερινός
+306946507104